
Zrozumieć lęk separacyjny u psa – przyczyny, objawy, leczenie
Czy zdarzyło Ci się wrócić do domu i zastać krajobraz..po wojnie? Zniszczone meble, poszarpane buty lub kałużę na dywanie? A może Twój pies wyje i szczeka, gdy tylko zamykasz drzwi? To mogą być oznaki lęku separacyjnego, który dotyka wiele psów. W dzisiejszym artykule opowiem o tym, skąd u psa bierze się lęk separacyjny, jak go rozpoznać oraz jak pomóc zwierzęciu, aby rozłąka z opiekunem przestała być dla niego cierpieniem.
Spis treści
ToggleCzym jest lęk separacyjny z naukowego punktu widzenia
Lęk separacyjny to, mówiąc wprost, zaburzenie, które dotyka wiele psów. Często jednak opiekunowie zauważają problem zbyt późno, ignorując pewne subtelne sygnały czy też symptomy, które mogą świadczyć o tym, że u psa może rozwinąć się lęk, strach czy stres pod nieobecność domowników.
Uważa się, iż u podłoża lęku separacyjnego leży zbyt duże, obsesyjne wręcz przywiązanie do opiekuna, powodujące, że rozstanie z nim skutkuje paniką zwierzęcia. Choć nie ma naukowych dowodów na to, że jedne rasy są bardziej podatne na wystąpienie lęku separacyjnego niż inne, to obserwacje i doświadczenie behawiorystów pokazuje, że zaburzenie to częściej występuje u wyżłów weimarskich, które jako rasa użytkowa, myśliwska, ma genetycznie wzmocnioną więź z opiekunem.
Biorąc pod uwagę dotychczasowe doniesienia oraz bazując na doświadczeniu behawiorystów, można wskazać, że lęk związany z rozłąką najczęściej dotyka:
- szczeniąt zbyt wcześnie oddzielonych od miotu – młode pieski, które zostały zbyt szybko zabrane od mamy i rodzeństwa, mogą być bardziej podatne na stres związany z rozłąką, gdyż nie wykształciły w sobie strategii radzenia z taką sytuacją. Szczenięta odebrane od miotu w 7 tygodniu, zaczynają start w nowym domu z deficytem zachowań socjalnych, nie mają przepracowanego mechanizmu tzw. odroczonej nagrody, gdy matka przestaje karmić młode, a te uczą się, że na pokarm lub uwagę mamy (a więc nagrodę) trzeba poczekać.
- szczeniąt z brakami socjalizacyjnymi – szczenięta, u których występują deficyty socjalizacji są bardziej podatne na wystąpienie w przyszłości lęku separacyjnego. Samotne pozostawanie w domu jest dla nich wówczas czymś przerażającym, obcym, z czym zwyczajnie nie były zaznajomione. Nagłe dźwięki, brak opiekuna obok uruchamiają w nich wówczas reakcję stresową, gdyż w ich mózgu brakuje śladów pamięciowych, na podstawie których mogą ocenić, że dana sytuacja im nie zagraża.
- psów schroniskowych – bardzo często psy, które dostały szansę na życie w nowym domu, cierpią na lęk separacyjny. W tym przypadku prawdopodobnie sam pobyt w schronisku nie jest czynnikiem sprawczym, a fakt, iż pies ten w przeszłości został porzucony.
- psów mieszkających z jednym opiekunem – psy, które żyją z jednym opiekunem, budują z nim bardzo silną więź, dlatego na skutek rozłąki zwierzę odczuwa niemal fizyczny ból, tęsknotę i strach, gdy ukochanego człowieka nie ma obok niego.
- psów “covidowych” – mam na myśli psy, które trafiły do nowych domów w czasach pandemii, gdy opiekunowie wraz ze swoimi czworonogami zamknięci byli w domach, spędzając ze sobą każdą chwilę – 24 godziny na dobę. Powrót do pracy, na uczelnie sprawił, że te psy nagle musiały zostać same, na co zupełnie nie były przygotowane. W tym przypadku wystąpienie lęku separacyjnego było kwestią czasu (bardzo krótkiego czasu).
- starszych psów – lęk separacyjny może pojawić się u starszego psa nawet, gdy ten przez całe życie doskonale radził sobie z samotnością. Wynika on wówczas z zaburzeń poznawczych, które objawiają się dezorientacją, zmianą reakcji na znane dotychczas bodźce, zaburzeniami snu i pobudliwością.
(Źródło: M. Becker, L. Radosta, W. Sung, M. Becker, Jak uwolnić psa od lęku, s. 93-94)
Jak rozpoznać lęk separacyjny u psa
Przede wszystkim warto pamiętać, że lęk separacyjny może mieć różnorodny przebieg i każdy pies będzie inaczej reagował na rozłąkę, a co za tym idzie, prezentował różne zachowania podczas nieobecności opiekuna.
Pewne symptomy lęku mogą występować już dużo wcześniej. Bardzo nie zastanawiamy się nad tym, dlaczego szczeniak chodzi krok w krok za opiekunem, uważając, że to zupełnie normalne. Jednak jeśli maluch nie potrafi pozostać sam nawet na kilka minut, istnieje duże prawdopodobieństwo, że rozwinie się u niego lęk separacyjny.
Choć opiekunowie zwracają uwagę głównie na zachowania, a raczej efekty tych zachowań, które pies prezentuje pod nieobecność, to do prawidłowej diagnozy lęku separacyjnego konieczna jest obserwacja zachowania psa już od momentu, gdy opiekun przygotowuje się do wyjścia. Z kolei aby prawidłowo ocenić zachowania psa podczas nieobecności opiekuna, istotne jest nagranie ich za pomocą kamery. Sam fakt zniszczenia jakiegoś przedmiotu niewiele powie nam o emocjach, które w danym momencie odczuwał pies. Nie bez znaczenia będzie również ocena zachowania psa po powrocie opiekuna.
Tęsknota psa za właścicielem – objawy:
Zatem, objawy lęku separacyjnego u psa podzieliłam na 3 kluczowe obszary:
- w trakcie przygotowywania opiekuna do wyjścia – pies doskonale potrafi czytać nasze emocje, a także łączyć fakty. Szybkie poruszanie się po mieszkaniu, szukanie kluczy, portfela i telefonu to dla psa ewidentny znak, że opiekun zaraz go zostawi. Zakładanie odzieży tuż przed wyjściem jest bezdyskusyjnym tego dowodem. Pies z lękiem separacyjnym może w tym czasie prezentować następujące zachowania: podążanie za opiekunem, nerwowe kręcenie się po mieszkaniu, popiskiwanie, przyspieszony oddech, ziajanie, ziewanie, obserwowanie opiekuna, odmawianie przyjęcia pokarmu (na przykład smaczka).Chciałabym jednak podkreślić, że pies cierpiący na lęk separacyjny może również zachowywać się “normalnie” w ocenie opiekuna, a w rzeczywistości będzie przeżywał ogromny stres, który niemal go sparaliżuje.
- podczas nieobecności opiekuna – jak wspomniałam, nagrywanie samotnego pobytu psa w domu jest kluczowe do właściwego odczytania jego emocji i tym samym powodów prezentowania danych zachowań w czasie. Najczęściej opiekunowie psów z lękiem separacyjnym zgłaszają następujące objawy: niszczenie przedmiotów (zabawek, butów, rzeczy osobistych opiekunów), a także niszczenie okolic drzwi oraz okien, uporczywe wycie, szczekanie, piszczenie, załatwianie się (zarówno mocz, jak i kał), roznoszenie po domu przedmiotów należących do opiekuna (np. wywlekanie ubrań z szafy), nerwowe chodzenie po domu, ignorowanie jedzenia i picia, ślinienie się, dyszenie.
- po powrocie opiekuna do domu – pies po powrocie opiekuna do domu daje upust swoim emocjom, które zmieniają się diametralnie z lęku, strachu po ekscytację. Pies bardzo wylewnie wita opiekuna, zwykle popiskuje, szczeka, próbuje dostać się do twarzy, nie odstępuje opiekuna na krok, zwykle przynosi mu zabawki.
Pamiętajmy, że wskazane zachowania mogą mieć różną intensywność oraz przebieg i na podstawie samych objawów nie można od razu wnioskować, iż są one spowodowane lękiem separacyjnym. O taką diagnozę najlepiej poprosić doświadczonego behawiorystę.
Lęk separacyjny u psa – jak leczyć?
Terapia psa z lękiem separacyjnym jest złożonym zagadnieniem i wymaga nie tylko odpowiedniej wiedzy, umiejętności pracy z psem, ale również znajomości technik modyfikacji emocji i zachowania. Pomoc psu będzie uwzględniać następujące obszary:
- nauka samotności – stopniowe zwiększanie czasu spędzanego przez psa samego w domu, nagradzanie spokojnego zachowania. Taki trening samotności nalezy wykonywać stopniowo, zaczynając od braku uwagi względem psa, następnie pozostawania psa samotnie w pokoju obok, a dopiero wówczas, gdy nasz pupil będzie w stanie spokojnie odpoczywać w pokoju obok, możemy rozpocząć trening samotności, zostawiając psa samego w domu.
- zmniejszanie lęku: techniki relaksacyjne, trening desensytyzacji, czyli przyzwyczajanie psa do sytuacji wywołujących lęk. Tego rodzaju działania mają na celu zmianę emocji psa, zamieniając to, co budzi w nim lęk, w uczucie komfortu czy odprężenia.
- wyregulowanie codziennej rutyny – dzięki temu Twój pies będzie mógł przewidzieć, co go czeka i przygotować się na to emocjonalnie.
- stymulacja umysłowa: zabawki interaktywne, gry, nauka nowych komend pomogą psu zająć się czymś podczas naszej nieobecności. Jednak tego rodzaju akcesoria możemy wprowadzić wówczas, gdy pies będzie w stanie wytrzymać w samotności przez krótki czas. Zabawki interaktywne będą też dobrym rozwiązaniem wówczas, gdy będziemy pracować nad odwrażliwianiem psa na bodźce zapowiadające wyjście.
Jeśli Twój pies cierpi na lęk separacyjny, skontaktuj się ze mną. Jako trener i behawiorysta zwierząt pomogę Twojemu czworonogowi poradzić sobie z rozłąką, proponując indywidualnie dopasowany plan terapii.
Kontakt:
Irena Zobniów
Tel. 888 215 953
E-mail: kontakt@callmeblue.eu
Pamiętaj:
- Każdy pies jest inny: to, co działa na jednego, może nie działać na drugiego.
- Bądź cierpliwy: zmiana zachowania psa, a w szczególności jego emocji, wymaga czasu i konsekwencji.
- Współpracuj z behawiorystą: specjalista pomoże Ci opracować indywidualny plan pracy.
Najczęściej zadawane pytania o lęk separacyjny u psa:
Irena Zobniów
Behawiorystka COAPE, trenerka i hodowczyni psów rasy Australian Cattle Dog. Pasjonuję się psami od dziecka, a od wielu lat pracuję na co dzień z psami, pomagając zarówno im, jak i ich opiekunom, tworzyć harmonijne, pełne zrozumienia relacje. Kontakt: +48 888 215 953
Może Ci się spodobać

Sporty wodne z ACD
19 lipca 2020
Codzienna dawka ruchu ACD
6 października 2020